Hoe jij je eigen hormonen in balans brengt

Van nature zijn wij mensen niet ingesteld op het verwerken van grote hoeveelheden suiker. Zo beschikken we over maar één hormoon dat de bloedsuiker verlaagt (namelijk insuline), terwijl er drie hormonen zijn die de bloedsuiker kunnen verhogen (te weten (nor)adrenaline, glucagon en cortisol).

Natuurlijke voedingsbronnen die substantiële hoeveelheden suikers en koolhydraten bevatten zijn knollen, bollen, wortels, zaden, groenten en fruit. Toch kunnen deze voedingsmiddelen in onbewerkte vorm je bloedsuiker bijna niet verstoren. Na het eten wordt de suikeropname namelijk geremd door de grote hoeveelheid vezels die ze bevatten.

Helaas wordt in de levensmiddelenbranche vooral gebruik gemaakt van koolhydraatrijke voedingsmiddelen in geraffineerde vorm. Geraffineerd houdt in dat een groot deel van de vezels verwijderd wordt; vezels die juist zorgen voor het remmen van de suikeropname. Na het eten van geraffineerde koolhydraten kan de bloedsuiker daarom juist wel snel stijgen, en wordt deze soms nog hoger dan na het eten van pure suiker.

Insuline ongevoelig

Een nog groter probleem wordt het eten van suikers en snel-opneembare koolhydraten wanneer de receptoren voor insuline ongevoelig worden. De bloedsuiker zal dan verder oplopen waardoor het lichaam nog meer insuline aan moet maken. Dit heet ook wel insulineresistentie. Hoge niveaus van het hormoon insuline kunnen de cyclus verstoren; dit komt doordat een hoge productie van insuline vaak gepaard gaat met een hoge aanmaak van het hormoon LH. LH zorgt voor de aanmaak van mannelijke hormonen in de eierstokken. Een onjuiste verhouding tussen de hormonen LH en FSH verhindert het ontstaan van een eisprong. Deze problematiek ligt vaak ten grondslag aan PCOS, het polycysteus-ovariumsyndroom.

Conclusie: zorg dat je bloedsuiker niet te snel oploopt.

Fyto-oestrogenen

Een tweede punt wat ik graag aanhaal zijn fyto-oestrogenen in voeding.

In veel van onze natuurlijke voedingsmiddelen zitten stoffen die lijken op oestrogenen. Deze stoffen worden ook wel fyto-oestrogenen genoemd. Alle groenten bevatten deze fyto-oestrogenen en ook in peulvruchten, de zaden van planten, zitten fyto-oestrogenen. De meeste van deze groenten bevatten zo weinig fyto-oestrogenen dat ze ons hormonale evenwicht nauwelijks beïnvloeden.

Maar sojaproducten en bier (hop) zijn hier een uitzondering op. Zij bevatten zoveel fyto-oestrogenen dat het hormonale evenwicht wel degelijk beïnvloed kan worden wanneer je er veel van neemt. Dit kan zowel nadelige effecten hebben als positieve. Dat is een van de redenen dat het eten van extra sojaproducten een trend werd als therapie tegen overgangsklachten. Er werd onder meer beweerd dat vrouwen in het Verre Oosten veel minder last hebben van overgangsklachten dan Westerse vrouwen omdat deze veel soja zouden eten.

Uit onderzoek is inmiddels gebleken dat het gebruik van sojaproducten als sojamelk, sojayoghurt en soja-vleesvervangers bij slechts een deel van de Westerse vrouwen leidt tot enige vermindering van overgangsklachten. Ditzelfde geldt ook voor hooggedoseerde supplementen op basis van soja-isoflavonen (een ander woord voor fyto-oestrogeen) of op basis van rode klaver; een plant die normaliter niet door mensen gegeten wordt, maar die een hoge dosering fyto-oestrogeen bevat. In de meeste wetenschappelijke onderzoeken blijkt de werking niet of nauwelijks beter dan die van placebopillen.

Meer darmbacteriën 

Bij oosterse vrouwen blijkt er vaak een betere werking, mogelijk omdat zij meer darmbacteriën hebben die de fyto-oestrogenen om kunnen zetten in sterker werkende vormen van oestrogeen. Of je baat hebt bij het binnenkrijgen van fyto-oestrogenen via voeding of pillen is dus van persoon tot persoon verschillend en een kwestie van uitproberen.

Lees de overige 8 tips voor het balans brengen van je hormonen in het boek Hormoonbalans voor vrouwen. Het slimme handboek voor vrouwen.

Deze blog is voor Puur Mieke geschreven door: Ir. Ralph Moorman - Levensmiddelentechnoloog
Specialisatie verband voeding tot hormonen